Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Η χρηματοοικονομική κρίση έφερε ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα κατά πόσο μια οικονομία που στηρίζεται στην ελεύθερη λειτουργία της αγοράς μπορεί να είναι αξιόπιστη και στον βαθμό που αυτό δεν ισχύει, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του κράτους.
Το ερώτημα κράτος ή αγορά είναι εν πολλοίς αποπροσανατολιστικό. Αν το κράτος είναι το κράτος της διαμεσολάβησης, της διαπλοκής, της διαφθοράς, της σπατάλης, του συγκεντρωτισμού, της αλαζονείας και της μονοπώλησης της εξουσίας, αυτό το κράτος θα πρέπει να το απορρίπτουμε.
Αν η αγορά είναι αγορά των καρτέλ, των μονοπωλίων, του καπιταλισμού-καζίνο, της ασυδοσίας, της αισχροκέρδειας, της ακρίβειας και της κακής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών, αυτή την αγορά, πρέπει επίσης να την απορρίπτουμε.
Γι’ αυτό πρέπει να επιλέγουμε ένα κράτος με αξιοπιστία και μια αγορά με διασφαλισμένους όρους ανταγωνισμού και μηχανισμούς προστασίας του κοινωνικού συνόλου και του περιβάλλοντος.
Και είναι γι’ αυτό που οι απόψεις που αφορίζουν το κράτος όπως και οι απόψεις που αφορίζουν και απορρίπτουν την αγορά είναι εξ ίσου λανθασμένες και το ίδιο συντηρητικές. Προοδευτική πολιτική είναι η σύνθεση κράτους και αγοράς προς όφελος της κοινωνίας, μακριά από δόγματα και αναχρονιστικές δαιμονοποιήσεις.
Η κυπριακή Κυβέρνηση πάντως επιδεικνύει θρησκευτική προσήλωση στην αγορά και στο δόγμα των ιδιωτικοποιήσεων. Παραγνωρίζοντας τη βούληση της πλειοψηφίας της Βουλής, προσφεύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο για ισχυριζόμενη αντισυνταγματικότητα του Νόμου που καταργεί την Αρχή των αποκρατικοποιήσεων.
Η θεωρία είναι γνωστή. Ως ιδεολόγημα. Ό,τι είναι κρατικό είναι κακό. Ό,τι είναι ιδιωτικό είναι καλό. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει στην Αμερική, τη μητρόπολη του καπιταλισμού και παράδεισο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Περί των σιδηροδρόμων ο λόγος. Οι σιδηρόδρομοι λοιπόν, ιδιωτικοί, είναι πεπαλαιωμένα βαγόνια που εκτελούν τα δρομολόγια Νέας Υόρκης–Ουάσιγκτον ή τοπικοί συρμοί που τσουβαλιάζουν εκατομμύρια εργαζομένους που τους μεταφέρουν από το σπίτι στη δουλειά, σε χρόνο υπερδιπλάσιο από τον κανονικό. Αντίθετα, οι σιδηρόδρομοι που εξυπηρετούν άριστα το επιβατικό κοινό και είναι μοντέρνοι και σύγχρονοι είναι εκείνοι που εκτελούν τα υπόγεια δρομολόγια. Δεν ανήκουν σε ιδιώτες. Είναι δημοτικοί. Και είναι οικονομικά βιώσιμοι και προσφέρουν πολύ καλύτερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση από ό,τι οι ιδιωτικοί σιδηρόδρομοι.
Αυτό το παράδειγμα, που δεν είναι το μόνο, πιθανόν να μην είναι ο κανόνας. Και δεν θα πρέπει να οδηγηθούμε σε δογματικά συμπεράσματα. Δείχνει όμως ότι η δογματική προσκόλληση στη λογική ότι η ελεύθερη αγορά και η ιδιωτικοποίηση των πάντων κάνει θαύματα και συμφέρει δεν είναι θέσφατον.
Οι μαθητευόμενοι μάγοι του νεοφιλελευθερισμοί, οι δογματικοί της «ανεξέλεγκτης αγοράς» που θεραπεύει «πάσαν νόσον…», θα πρέπει να κατανοήσουν, ιδιαίτερα μετά τις τραγικές συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ότι υπάρχει ο δρόμος της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Που θέτει πάνω απ’ όλα τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους που δεν πρέπει να θυσιάζονται στον παγερό αέρα του φιλελευθερισμού.
*Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων
Πηγή: http://ift.tt/2v2FJOw
August 20, 2017 at 09:00AM
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου