Του Πέτρου Παπαπολυβίου
Σήμερα, στη δύση του 2017, θα σταθώ σε ορισμένα βιβλία που ξεχώρισα από την κυπριακή και κυπρολογική βιβλιογραφική παραγωγή του απερχόμενου έτους. Εννοείται ότι πρόκειται για εντελώς προσωπικές επιλογές, με την ιδιότητα του απλού αναγνώστη και του τακτικού θαμώνα των βιβλιοπωλείων και μόνον, στα αντικείμενα που με ενδιαφέρουν, και ειδικότερα στην ιστορία της Κύπρου των τελευταίων 200 χρόνων.
Από τα βιβλία για τη νεότερη και σύγχρονη κυπριακή ιστορία που κυκλοφόρησαν το 2017, ξεχωρίζουν, κατά την άποψή μου, το βιβλίο (έκδοση της διδακτορικής της διατριβής) της Σοφίας Αργυρίου, «Το εθνικό κίνημα των Ελληνοκυπρίων κατά την τελευταία περίοδο της Αγγλοκρατίας, 1950-1960» (Αθήνα: Ασίνη), που εντάσσει την τελευταία, ένοπλη φάση του αλυτρωτικού αγώνα των Ελλήνων Κυπρίων για ένωση με την Ελλάδα στο ευρύτερο περιβάλλον της αποαποικιοποίησης στην πρώτη περίοδο του Ψυχρού πολέμου και στο πλαίσιο της αντίδρασης στην ιμπεριαλιστική λογική της βρετανικής αποικιακής εξουσίας.
Πιο πρόσφατο είναι το ογκώδες βιβλίο του Σπύρου Σακελλαρόπουλου, «Ο κυπριακός κοινωνικός μετασχηματισμός (1191-2004). Από τη συγκρότηση στη διχοτόμηση» (Αθήνα: Τόπος). Ο συγγραφέας, αναπλ. καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μετά από πολυετή έρευνα επιχειρεί μια συνθετική ανάλυση της ιστορίας της Κύπρου των τελευταίων 800 χρόνων, από την πρώτη Αγγλοκρατία μέχρι και την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν.
Στον κυπριακό 19ο αιώνα και στον πρώιμο τοπικό αλυτρωτισμό αναφέρεται το βιβλίο του Γιώργου Γεωργή, «Η ίδρυση και η λειτουργία του Ελληνικού Υποπροξενείου στην Κύπρο 1833-1864. Μια ενδεικτική πτυχή των ελληνοτουρκικών σχέσεων» (Λευκωσία: Εν Τύποις), που είναι και η, αναμενόμενη εδώ και πολλά χρόνια, έκδοση της διδακτορικής διατριβής του συγγραφέα. Στα τελευταία χρόνια της Αγγλοκρατίας και στον τομέα της ιστορίας της εκπαίδευσης και του αποικιακού παρεμβατισμού αναφέρεται το πρόσφατο βιβλίο της Αντογόνης Ηρακλείδου, «Imperial Control in Cyprus: Education and Political Manipulation in the British Empire» (I. B. Tauris), μια πολύ χρήσιμη έκδοση τόσο για την ιστορία της Κύπρου, όσο και την κατανόηση άσκησης ανάλογου ελέγχου στην εκπαίδευση της σημερινής μετα-αποικιακής Κύπρου.
Από την εκκλησιαστική ιστορία ξεχωρίζω το πρόσφατο βιβλίο του Κωστή Κοκκινόφτα, «Η Μονή Κύκκου στο Αρχείο της Αρχιεπισκοπής Κύπρου (1911-1931)» (Λευκωσία: Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου), που συμπληρώνει το πλούσιο συγγραφικό έργο ενός από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Κύπριους ιστορικούς ερευνητές. Για τον Βασίλη Μιχαηλίδη κυκλοφόρησε η διδακτορική διατριβή του Κυριάκου Ιωάννου, «Η παράδοση και τα εκδοτικά προβλήματα του ποιητικού έργου του Κύπριου ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη: το παράδειγμα της “9ης Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία (Κύπρου)”» (Λευκωσία: Ηλίας Επιφανίου).
Με τους ίδιους συντελεστές (επιμελητή και εκδότη) κυκλοφόρησε το πολύ χρήσιμο βιβλίο «Φωτοαναστατική ανατύπωση των σπάνιων ποιητικών συλλογών του Βασίλη Μιχαηλίδη Η ασθενής Λύρα (1882) – Ποιήματα (1911)». Τέλος, για τον αγώνα της ΕΟΚΑ, ξεχωρίζει το βιβλίο της Δόξας Κωμοδρόμου, «Κυριάκος Μάτσης. Η φυσιογνωμία ενός στοχαστή που τάχθηκε στον αγώνα της ΕΟΚΑ», (Λευκωσία: Αφή), με ανέκδοτο και άγνωστο υλικό για τον ήρωα του Πενταδακτύλου. Μια απολύτως προσωπική σταχυολόγηση ορισμένων σημαντικών κυπρολογικών εκδόσεων της περασμένης χρονιάς. Ελπίζω να επανέλθω, σύντομα, με ανάλογη αναφορά στα βιβλία τοπικής ιστορίας του 2017 που ξεχώρισα.
Φίλες και φίλοι, Καλή Χρονιά και Καλή ανάγνωση!
ΥΓ. Η τοποθέτηση βόμβας στο αυτοκίνητο της μητέρας του δημάρχου Πάφου, Φαίδωνα Φαίδωνος, ανήμερα των Χριστουγέννων, είναι ένα θλιβερό περιστατικό και μια εκδήλωση θράσους που θυμίζει εφιαλτικές εποχές και επιβεβαιώνει την πολυδιάστατη κοινωνική και ηθική κρίση που δοκιμάζει τον τόπο μας. Ακόμη και εάν αποδεχθούμε ότι οι πολιτικές δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας λόγω ανικανότητας δεν μπορούν να καταλήξουν σε κοινή γραμμή και ενότητα για το εθνικό μας πρόβλημα για αντιμετώπιση της τουρκικής επεκτατικότητας, αδυνατούμε να κατανοήσουμε την έλλειψη συλλογικής αντίδρασης απέναντι στη διαφθορά, που ανέθρεψε και γιγάντωσε ένα σύστημα σάπιων και εξαγορασμένων. Οι οιωνοί, δυστυχώς, προμηνύουν και άλλα φανταχτερά ερείπια…
*Aναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. www.papapolyviou.com
Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
Πηγή: apopseis.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου